[Vật lí 8] Bài 1. Chuyển động cơ học
Có một ôtô đang chạy trên đường. Câu mô tả nào sau đây là không đúng ?
A. Ôtô chuyển động so với mặt đường.
B. Ôtô đứng yên so với người lái xe.
C. Ôtô chuyển động so với người lái xe.
D. Ôtô chuyển động so với cây bên đường.
Bài giải
Có một ôtô đang chạy trên đường. Câu mô tả không đúng là : Ôtô chuyển động so với người lái xe. Đáp án đúng : chọn C.
Bài 1.2. Trang 3 – Bài tập vật lí 8.
Người lái đò đang ngồi trên chiếc thuyền thả trôi theo dòng nước. Câu mô tả nào sau đây làđúng ?
A. Người lái đò đứng yên so với dòng nước.
B. Người lái đò chuyển động so với dòng nước.
C. Người lái đò đứng yên so với bờ sông.
D. Người lái đò chuyển động so với chiếc thuyền.
Bài giải
Người lái đò đang ngồi trên chiếc thuyền thả trôi theo dòng nước. Câu mô tả đúng là :
Người lái đò đứng yên so với dòng nước.
Đáp án đúng : chọn A.
Bài 1.3. Trang 3 – Bài tập vật lí 8.
Một ôtô chở khách đang chạy trên đường. Hãy chỉ rõ vật làm mốc khi nói :
a) Ôtô đang chuyển động.
b) Ôtô đang đứng yên.
c) Hành khách đang chuyển động.
d) Hành khách đang đứng yên.
Bài giải
a) Ôtô đang chuyển động. Vật làm mốc là : Cây cối bên đường.
b) Ôtô đang đứng yên. Vật làm mốc là : Người lái xe.
c) Hành khách đang chuyển động. Vật làm mốc là : Cột điện.
d) Hành khách đang đứng yên. Vật làm mốc là : Ô tô.
Bài 1.4. Trang 3 – Bài tập vật lí 8.
Khi nói Trái Đất quay quanh Mặt Trời ta đã chọn vật nào làm mốc ? khi nói Mặt Trời mọc đằng Đông, lặn đằng Tây, ta đã chọn vật nào làm mốc ?
Bài giải
Khi nói Trái Đất quay quanh Mặt Trời ta đã chọn vật làm mốc là : Mặt Trời.
Khi nói Mặt Trời mọc đằng Đông, lặn đằng Tây, ta đã chọn vật làm mốc là: Trái Đất.
Bài 1.5. Trang 3 – Bài tập vật lí 8.
Một đoàn tàu hỏa đang chạy trên đường ray. Người lái tàu ngồi trong buồng lái. Người soát vé đang đi lại trên đoàn tàu. Cây cối ven đường và tàu chuyển động hay đứng yên so với :
a) Người soát vé.
b) Đường tàu.
c) Người lái tàu.
Bài giải
a) Cây cối ven đường và tàu chuyển động so với : Người soát vé.
b) Cây cối ven đường đứng yên so với : Đường tàu.
Tàu chuyển động so với : Đường tàu.
c) Cây cối ven đường chuyển động so với : Người lái tàu.
Tàu đứng yên so với : Người lái tàu.
Bài 1.6. Trang 4 – Bài tập vật lí 8.
Hãy nêu dạng của quỹ đạo và tên của những chuyển động sau đây :
a) Chuyển động của vệ tinh nhân tạo của Trái Đất.
b) Chuyển động của con thoi trong rãnh khung cửi.
c) Chuyển động của đầu kim đồng hồ.
d) Chuyển động của một vật nặng được ném theo phương nằm ngang.
Bài giải
a) Chuyển động của vệ tinh nhân tạo của Trái Đất là : Chuyển động tròn.
b) Chuyển động của con thoi trong rãnh khung cửi là : Chuyển động thẳng (dao động).
c) Chuyển động của đầu kim đồng hồ là : Chuyển động tròn.
d) Chuyển động của một vật nặng được ném theo phương nằm ngang là : Chuyển động cong.
Bài 1.7. Trang 4 – Bài tập vật lí 8.
Nhận xét nào sau đây của hành khách ngồi trên đoàn tàu đang chạy là không đúng ?
A. Cột đèn bên đường chuyển động so với đoàn tàu.
B. Đầu tàu chuyển động so với toa tàu.
C. Hành khách đang ngồi trên tàu không chuyển động so với đầu tàu.
D. Người soát vé đang đi trên tàu chuyển động so với đầu tàu.
Bài giải
Nhận xét của hành khách ngồi trên đoàn tàu đang chạy không đúng là :
Đầu tàu chuyển động so với toa tàu.
Đáp án đúng : chọn B.
Bài 1.8. Trang 4 – Bài tập vật lí 8.
Khi xét trạng thái đứng yên hay chuyển động của một vật, thì vật được chọn làm mốc
A. Phải là Trái Đất. B. Phải là vật đang đứng yên.
C. Phải là vật gắn với Trái Đất. D. Có thể là bất kì vật nào.
Bài giải
Khi xét trạng thái đứng yên hay chuyển động của một vật, thì vật được chọn làm mốc là : Có thể là bất kì vật nào.
Đáp án đúng : chọn D
Bài 1.9. Trang 4 – Bài tập vật lí 8.
Câu nào sau đây mô tả chuyển động của một vật nặng được thả rơi từ đỉnh cột buồm của một con thuyền đang chuyển động dọc theo dòng sông, là không đúng ?
A. Cả người đứng trên thuyền và đứng trên bờ đều thấy vật rơi dọc theo cột buồm.
B. Người đứng trên bờ thấy vật rơi theo đường cong.
C. Người đứng trên thuyền thấy vật rơi thẳng đứng.
D. Người đứng trên bờ thấy vật rơi thẳng đứng.
Bài giải
Câu mô tả chuyển động của một vật nặng được thả rơi từ đỉnh cột buồm của một con thuyền đang chuyển động dọc theo dòng sông, không đúng là :
Người đứng trên bờ thấy vật rơi thẳng đứng.
Đáp án đúng : chọn D.
Bài 1.10. Trang 4 – Bài tập vật lí 8.
Một máy bay chuyển động trên đường băng để cất cánh. Đối với hành khách đang ngồi trên máy bay thì
A. Máy bay đang chuyển động.
B. Người phi công đang chuyển động.
C. Hành khách đang chuyển động.
D. Sân bay đang chuyển động.
Bài giải
Một máy bay chuyển động trên đường băng để cất cánh. Đối với hành khách đang ngồi trên máy bay thì : Sân bay đang chuyển động.
Đáp án đúng : chọn D.
Bài 1.11. Trang 4 – Bài tập vật lí 8.
Khi đứng yên trên cầu nối giữa hai bờ sông rộng nhìn xuống dòng nước lũ đang chảy xiết ta thấy cầu như bị “ trôi” ngược lại. Hãy giải thích vì sao ta có cảm giác đó ?
Bài giải
Khi đó ta đã lấy dòng nước lũ làm mốc, ta thấy cầu như bị “ trôi” ngược lại.
Bài 1.12. Trang 4 – Bài tập vật lí 8.
Minh và Nam đứng quan sát một em bé ngồi trên vòng đu đang quay ngang. Minh thấy khoảng cách từ em bé đến tâm đu quay không đổi nên cho rằng em bé đứng yên.
Nam thấy vị trí của em bé luôn thay đổi so với tâm đu quay nên cho rằng em bé chuyển động. Ai đúng, ai sai ? Tại sao ?
Bài giải
Nam đúng, Minh sai. Mặc dù khoảng cách từ em bé đến tâm đu quay không đổi nhưng vị trí của em bé luôn thay đổi so với tâm đu quay.
Bài 1.13. Trang 5 – Bài tập vật lí 8.
Long và Vân cùng ngồi trong một khoang tàu thủy đang đậu ở bến. Long nhìn qua cửa sổ bên trái quan sát một tàu khác bên cạnh và nói tàu mình đang chạy. Vân nhìn qua cửa sổ bên phải quan sát bến tàu và nói rằng tàu mình đứng yên.
Ai nói đúng ? Vì sao hai người lại có nhận xét khác nhau ?
Bài giải
Cả Long và Vân đều nói đúng.
Hai người có nhận xét khác nhau là vì hai người chọn các vật làm mốc khác nhau để xét chuyển động.
Bài 1.14. Trang 5 – Bài tập vật lí 8.
Chuyện người lái tàu thông minh và quả cảm.
Năm 1935, trên chặng đường sắt nối giữa hai ga En-nhi-cốp và O-li-san-tra thuộc nước Nga, anh lái tàu Boóc-xép phát hiện từ xa một dãy các toa của đoàn tàu phía trước tuột móc nối, đang lăn ngược về phía mình do tụt dốc. Thật là khủng khiếp nếu cả dãy toa kia băng băng xuống dốc lao thẳng vào đoàn tàu của anh.
Trong giây phút hiểm nguy đó, Boóc-xép liền hãm tàu mình lại rồi cho tàu chạy lùi, nhanh dần cho tới khi nhanh bằng các toa tàu đang tụt dốc. Nhờ vậy anh đã đón cả dãy toa kia áp sát vào tàu của mình một cách êm nhẹ, không bị hư hại gì.
Em hãy giải thích cơ sở khoa học của cách xử lí thông minh của người lái tàu Boóc-xép.
Bài giải
Cơ sở khoa học của cách xử lí thông minh của người lái tàu Boóc-xép là :
Boóc-xép hãm tàu mình lại, rồi cho tàu chạy lùi, nhanh dần cho tới khi nhanh bằng các toa tàu nên mặc dù các toa tàu đang tụt dốc rất nhanh nhưng nếu so với tàu của Boóc-xép thì các toa tàu gần như không chuyển động. Do đó các toa tàu áp sát vào con tàu một cách êm nhẹ, không bị hư hại gì.
Bài 1.15. Trang 5 – Bài tập vật lí 8.
Hai ôtô chuyển động cùng chiều và nhanh như nhau trên một đường thẳng. Nhận xét nào sau đây không đúng khi nói về chuyển động của hai xe ?
A. Hai xe cùng chuyển động so với cây cối ven đường.
B. Hai xe cùng đứng yên so với các người lái xe.
C. Xe này chuyển động so với xe kia.
D. Xe này đứng yên so với xe kia.
Bài giải
Hai ôtô chuyển động cùng chiều và nhanh như nhau trên một đường thẳng. Nhận xét không đúng khi nói về chuyển động của hai xe là :
Xe này chuyển động so với xe kia.
Đáp án đúng : chọn C.
Bài 1.16. Trang 5 – Bài tập vật lí 8.
Chọn câu đúng. Một vật đứng yên khi :
A. Vị trí của nó so với điểm mốc luôn thay đổi. B. Khoảng cách của nó đến một đường thẳng mốc không đổi.
C. Khoảng cách của nó đến một điểm mốc không đổi. D. Vị trí của nó so với vật mốc không đổi.
Bài giải
Một vật đứng yên khi : Vị trí của nó so với vật mốc không đổi.
Đáp án đúng : chọn D.
Bài 1.17. Trang 5 – Bài tập vật lí 8.
Có thể em chưa biết.
Máy bay thử nghiệm : Trong các phòng thí nghiệm về khí động học (nghiên cứu về chuyển động và tác dụng của không khí lên vật chuyển động), để nghiên cứu các hiện tượng xảy ra khi máy bay đang bay, người ta tạo ra những mô hình máy bay có kích cỡ, chất liệu hoàn toàn như thật, rồi thổi luồng gió vào mô hình này.
Hãy giải thích vì sao cách làm trên vẫn thu được kết quả đúng như máy bay đang bay.
Bài giải
Dựa vào tính tương đối của chuyển động.
Thổi luồng gió vào máy bay đang đứng yên theo chiều ngược với chiều chuyển động thực của máy bay nên nếu lấy luồng gió làm mốc thì máy bay sẽ chuyển động ngược lại. Do đó ta vẫn thu được kết quả như trong thực tế.
Bài giải
Hai ôtô chuyển động cùng chiều và nhanh như nhau trên một đường thẳng. Nhận xét không đúng khi nói về chuyển động của hai xe là :
Xe này chuyển động so với xe kia.
Đáp án đúng : chọn C.
Bài 1.16. Trang 5 – Bài tập vật lí 8.
Chọn câu đúng. Một vật đứng yên khi :
A. Vị trí của nó so với điểm mốc luôn thay đổi. B. Khoảng cách của nó đến một đường thẳng mốc không đổi.
C. Khoảng cách của nó đến một điểm mốc không đổi. D. Vị trí của nó so với vật mốc không đổi.
Bài giải
Một vật đứng yên khi : Vị trí của nó so với vật mốc không đổi.
Đáp án đúng : chọn D.
Bài 1.17. Trang 5 – Bài tập vật lí 8.
Có thể em chưa biết.
Máy bay thử nghiệm : Trong các phòng thí nghiệm về khí động học (nghiên cứu về chuyển động và tác dụng của không khí lên vật chuyển động), để nghiên cứu các hiện tượng xảy ra khi máy bay đang bay, người ta tạo ra những mô hình máy bay có kích cỡ, chất liệu hoàn toàn như thật, rồi thổi luồng gió vào mô hình này.
Hãy giải thích vì sao cách làm trên vẫn thu được kết quả đúng như máy bay đang bay.
Bài giải
Dựa vào tính tương đối của chuyển động.
Thổi luồng gió vào máy bay đang đứng yên theo chiều ngược với chiều chuyển động thực của máy bay nên nếu lấy luồng gió làm mốc thì máy bay sẽ chuyển động ngược lại. Do đó ta vẫn thu được kết quả như trong thực tế.